Kwestia pochówku zmarłego jest uregulowana w polskim prawie. Ustalone przed kilkudziesięcioma laty przepisy dopuszczają kremację zwłok. Spopielenie ciała osoby zmarłej odbywa się z zachowaniem środków bezpieczeństwa, jak również odgórnie narzuconych przepisów i zasad, zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia, dotyczącego pochówku i obchodzenia się ze szczątkami ludzkimi.
Kremacja – popularna forma pochówku
Kremacja zwłok w ciągu ostatnich lat stała się popularną formą pochówku. Liczba osób decydujących się na nią systematycznie wzrasta. Według danych szacunkowych dotyczy aż 30% wszystkich pochówków, zaś w dużych miastach nawet do 40%.
Należy pamiętać, że kremacja zwłok osoby zmarłej trwa znacznie dłużej niż tradycyjny pogrzeb i wiąże się z dopełnieniem większej liczby wymaganych formalności. W ostatecznym rozrachunku ta forma pochówku jest korzystniejsza finansowo dla najbliższej rodziny osoby zmarłej. Ponadto jest to rozwiązanie ekologiczne z uwagi na zmniejszającą się liczbę miejsc na cmentarzach, spowodowaną powiększaniem się aglomeracji miejskich i włączaniem w granice miast terenów przeznaczonymi do zabudowy mieszkaniowej.
Zarządcy cmentarzy ograniczyli liczbę osób, które mogą spocząć w tradycyjnych grobach. Oznacza to, że przeciętna osoba, która nie wykupiła miejsca na cmentarzu lub nie ma możliwości wykorzystania grobu po swoich przodkach musi liczyć się z tym, że jej ciało może zostać po śmierci skremowane i złożone w urnie, która docelowo znajdzie się na cmentarzu, w specjalnie przygotowanych do tego celu kolumnach urnowych, kolumbariach lub katakumbach.
Przepisy prawne dotyczące grzebania zwłok i prochów ludzkich powstałe po wprowadzeniu kremacji, zakazują pewnych praktyk, które są niezgodne z obowiązującym w Polsce prawem. Do tego przejdziemy w kolejnym fragmencie artykułu.
Zakazy dotyczące postępowania z prochami ludzkimi po kremacji ciała
Surowo karane jest pochowanie prochów po kremacji w miejscach nie wyznaczonych do tego celu. Oznacza to, że w polskim prawie nie ma możliwości rozsypywania prochów lub przechowywania urny ze szczątkami w domu lub w innym miejscu. Zabronione jest także robienie z prochów zmarłego pamiątek.
Ustawa przewiduje wprowadzenie pewnego wyjątku. Według Rozporządzenia Ministra ds. gospodarki, budownictwa, który w porozumieniu z ministrem zdrowia uznał, że urny pogrzebowe z prochami zmarłych mogą być schowane na cmentarzu lub w miejscu poświęconym – m.in. na cmentarzach komunalnych i wyznaniowych. Jednakże niemożliwe jest samodzielne zakładanie cmentarza na prywatnych działkach i posesjach należących do danego właściciela.
W przypadku osób zmarłych w katastrofach morskich niemożliwe jest rozsypywanie ich prochów w miejscu śmierci. Prawo dopuszcza jedynie zorganizowanie pogrzebu morskiego w formie zatopienia urny. Prochy zmarłych mogą znajdować się także w specjalnie wyznaczonych do tego miejscach w postaci Ogrodów Pamięci. Są to ogólnie dostępne świeckie kolumbaria przynależące do cmentarzy. Parcele te posiadają wbudowane wnęki przeznaczone do składowania w nich skremowanych ciał osób zmarłych.
Kremacja połączona z tradycyjnym pogrzebem i złożeniem prochów do trumny
Według obowiązującego prawa polskiego, prochy po kremacji mogą być pochowane również na ogólnodostępnych cmentarzach. Przewiduje się, że urna może być włożona do tradycyjnej trumny, wykonanej z drewna i pochowana w grobie. Z rozwiązania tego korzysta wiele osób. Jest to praktykowane w przypadku uroczystości pogrzebowych wymagających specjalnej oprawy. Chodzi tutaj przede wszystkim o pogrzeby wojskowe i członków służb mundurowych, ponieważ urna ze skremowanymi zwłokami musi znajdować się w tradycyjnej trumnie, na której umieszczane są odznaczenia, medale, insygnia, jak również flaga państwowa, która zostaje przekazana rodzinie zmarłego, po zakończeniu uroczystości pogrzebowych.
Polskie prawo nakazuje, aby kremacja przeprowadzona była wyłącznie w wyspecjalizowanych piecach kremacyjnych. Znajdują się one w profesjonalnych zakładach pogrzebowych, świadczących usługi popielenia ciał osób zmarłych.
Polskie przepisy dotyczące kremacji zawierają odgórnie ustalone prawa i regulacje dotyczące popielenia ciał osób zmarłych. Niedopuszczalne jest rozrzucanie prochów czy też przechowywanie ich w miejscach nieprzeznaczonych do tego celu.
